ქართული ცეკვები

• Lelio Orsi's Dancing Peasants Lelio Orsi's Dancing Peasants 

  W. T. Kloek

  Master Drawings, Vol. 11, No. 1 (Spring, 1973), pp. 32-34+84-85

  Page Scan PDF Summary
• 2.

  Georgian Society in Louth Georgian Society in Louth 

  Precentor H. W. Love

  Journal of the County Louth Archaeological and Historical Society, Vol. 17, No. 3 (1971), pp. 177-186

  Page Scan PDF Summary
• 3.

  Greek Plays in Georgian Reading Greek Plays in Georgian Reading 

  Edith Hall

  Greece & Rome, Second Series, Vol. 44, No. 1 (Apr., 1997), pp. 59-81

  Page Scan PDF Summary
• 4.

  Roxana's Georgian Setting Roxana's Georgian Setting 

  Rodney M. Baine

  Studies in English Literature, 1500-1900, Vol. 15, No. 3, Restoration and Eighteenth Century (Summer, 1975), pp. 459-471

  Page Scan PDF Summary
• 5.

  Coade Stone in Georgian Gardens Coade Stone in Georgian Gardens 

  Alison Kelly

  Garden History, Vol. 16, No. 2 (Autumn, 1988), pp. 109-133

  Page Scan PDF Summary
• 6.

  Stephen Philpot, A Gentleman Dancing Master Stephen Philpot, A Gentleman Dancing Master 

  Judith Cobau

  Dance Chronicle, Vol. 10, No. 3 (1987), pp. 269-289

  Page Scan PDF Summary
• 7.

  Brides Dancing Barefoot Brides Dancing Barefoot 

  T. W. H., C. F. Burne

  The Journal of American Folklore, Vol. 2, No. 4 (Jan. - Mar., 1889), pp. 66-67

  Page Scan PDF Summary
• 8.

  The Heroic Ethos of Russian and Georgian Folk Poetry The Heroic Ethos of Russian and Georgian Folk Poetry 

  Donald Rayfield

  The Slavonic and East European Revi

სამაია

სამაია- ქალთა ცეკვის ჩამოყალიბებაში დიდი როლი ითამაშა წარმართობის დროის ცეკვა ,,სამაიამ’’, რომელსაც სამი მოცეკვავე ასრულებს (,,სამთა გვამთა’’ - ვახტანგ ბატონიშვილი), ეძღვნება ნაყოფიერების ღმერთს - მთვარეს. წარმართობის დროინდელი ქართულ სარიტუალო საფერხულო ცეკვას ასრულებდნენ ქალთა, ვაჟთა ან შერეული ჯგუფები ,,ძეობის’’ დღესასწაულზე. ტერმინი ,,სამაია’’ სულხან საბა ორბელიანის განმარტებით აღნიშნავს ,,როკვას, შუშპარს’’. დროთა განმავლობაში ,,სამაიამ’’ დაკარგა რიტუალურ-საკულტო მნიშვნელობა. შემსრულებელთა რაოდეობაც მთელ რიგ შემთხვევებში აჭარბებს წეს-ჩვეულებით დაკანონებულ რიცხვს - სამს. ამჟამად ჩვენში გავრცელებული ,,სამაია’’ სამეულის პრინციპზეა აგებული და თეატრალიზებული ფორმით სრულდება ქალთა ჯგუფების მიერ.

შესავალი

ქართული ცეკვა — ქართულ ფოლკლოლურ ცეკვათა ერთობლიობა, რომელმაც საფუძველი ჩაუყარა ქართულ ეროვნულ-საბალეტო ხელოვნებას.
ქართულ ხალხურ ქორეოგრაფიას მრავალი საუკუნის ისტორია აქვს. ჩვენამდე მოღწეული არქეოლოგიური და უძველესი ლიტერატურული ძეგლებით დასტურდება, რომ ქართული ხალხური ქორეოგრაფიის ისტორიული წინამორბედი ყოფილა სამონადირეო ცეკვა, ნაყოფიერების ღმერთის – მთვარის(„შუშპა“) პატივსაცემად შესრულებული რიტუალური ფერხული. უძველესი ფერხულის რიტუალურ ხასიათს ატარებს თრილაეთის გათხრების დროს აღმოჩენილი ვერცხლის ფიალის გამოსახულება — ნიღბებიან მონადირეთა ფერხული, რომელიც ზოგიერთი მეცნიერის აზრით, სვანური ნადირობის ღვთაების — დალისადმი უნდა იყოს მიძღვნილი. სვანეთში დღემდეა შემორჩენილი: „სამონადირეო ფერხული“, „ლემჩილი“, „ბეთქილის ფერხული“ და სხვ. დროთა განმავლობაში პირველყო ,,ხორუმი“.